کد مطلب:33993 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:159

توصیف قرآن











امیرمومنان (ع) در توصیف قرآن و بیان فضایل آن فرموده است:

«و اعلموا ان هذا القرآن هو الناصح الذی لا یغش و الهادی الذی لا یضل و المحدث الذی لا یكذب. و ما جالس هذا القرآن احد الا قام عنه بزیاده او نقصان: زیاده فی هدی، او نقصان من عمی. و اعلموا انه لیس علی احد بعد القرآن من فاقهو لا لاحد قبل القرآن من غنی، فاستشفوه من اوائكم و استعینوا به علی لاوائكم...

[صفحه 205]

فاسالوا الله به و توجهو الیه بحبه و لا تسالو به خلقه، انه ما توجه العباد الی الله تعالی بمثله. و اعلموا انه شافع مشفع و قائل مصدق و انه من شفع له القرآن یوم القیامه شفع فیه و من محل به القرآن یوم القیامه صدق علیه، فانه ینادی مناد یوم القیامه، «الا ان كل حارث مبتلی فی حرثه و عاقبه عمله، غیر حرثه القرآن.» فكونوا من حرثته و اتباعه و استدلوه علی ربكم و استنصحوه علی انفسكم و اتهموا علیه آراءكم و استغشوا فیه اهواءكم.»[1] و بدانید كحه این قرآن پند دهنده ای است كه فریب ندهد و راهنمایی است كه گمراه نكند و سخنگویی است كه دروغ نگوید و كسی با قرآن ننشست جز كه چون برخاست افزون شد یا از وی كاست: افزونی در رستگاری و كاهش از كوری (و دل بیماری) و بدانید كسی را كه با قرآن است نیاز نباشد و بی قرآن بی نیاز نباشد، پس بهبودی خود را از قرآن بخواهید و در سختیها از آن طلب یاری نمایید..

پس آنچه می خواهید به وسیله ی قرآن از خدا بخواهید و با دوستی قرآن به خدا روی آرید و هرگز به وسیله ی كتاب خدا چیزی مخواهید از آفریدگان، كه بندگان روی به خدا نكردند با وسیله ای مانند قرآن و بدانید كه قرآن شفیعی است كه شفاعتش پذیرفته است و گوینده ای است كه سخنش تصدیق شده است. ان را كه قرآن در قیامت شفاعت كند، شفاعتش را بپذیرند و آن را كه قرآن سعایت كند، گواهش اش به زیان او گیرند. همانا روز رستاخیر منادی بانگ برآرد كه: «هان! امروز هر كس گرفتار بذری است كه افشانده و گرفتار عاقبت كاری است كه انجام داده». پس در شار بذرافشانان قرآن و پیروان آن باشید. با قران خدا را بشناسید و بدان خویشتن را اندرز دهید و رایهایتان را (كه با قرآن سازوار نیست) متهم دارید و خواهشهای نفسانی خود را خیانتكار انگارید.

علی (ع) در طخبه ای دیگر كه در آن درباره ی قدرت خداوند و فضایل قرآن و سفارش به پرواپیشگی سخن رانده چنین فرموده است:

«فالقرآن آمر زاجر و صامت ناطق. حجه الله علی خلقه، اخذ علیه میثاقهم و ارتهن علیهم انفسهم. اتم نوره و اكمل به دینه.»[2].

[صفحه 206]

پس قرآن فرمان دهنده است و بازدارند، خاموش است و گوینده. حجت خداست بر آفریدگانش كه بدان پیمان گرفته است از ایشان و همگان را نهاده است در گرو آن. نور (هدایت) خود را با قران تمام گرداند و دین خود را بدان به كمال رساند.

امام (ع) در خطبه ای كه درباره ی احاطه ی علم خداوند به تمام امور و جزئیات و تشویق به پرواپیشگی و برتری اسلام و قرآن سخن رانده فرموده است:

«ثم انزل علیه الكتاب نورا لا تطفا مصابیحه و سراجا لا یخبو توقده و بحر الا یدرك قعره و منهاجا لا یضل نهجه و شعاعا لا یظلم ضووه و فرقانا لا یحمد برهانه و تبیانا لفا تهدم اركانه و شفاء لا تخشی اسقامه و عزا لا تهزم انصاره و حقا لا تخذل اعوانه. فهو معدن الایمان و بحبوحته و ینابیع العلم و بحوره، و ریاض العدل و غدرانه و اثافی الاسلام و بنیانه و اودیه الحق و غیطانه. و بحر لا ینزفه المستنزفون و عیون لا ینضبها الماتحون و مناهل لا یغضیها الواردون و منازل لا یضل نهجها المسافرون و اعلام لا یعمی عنها السائرون و آكام لا یجوز عنها القاصدون. جعله الله ریا لعطش العلماء و ربیعا لقلوب الفقهاء و مجاج لطرق الفصلحاء و دواء لیس بعده داء و نورا لیس معه ظلمته و حبلا وثیقا عروته و معقلا منیعا ذورته و عزا لمن تولاه و سلما لمن دخله و هدی لمن ائتم به و عذرا لمن انتحله و برهانا لمن تكلم به و شاهدا لعن خاصم به و فلجا لمن حاج به و حاملا لمن استلام و علما لمن وعی و حدیثا لمن روی و حكما لمن قضی.»[3].

پس فروفرستاد بر او قرآن را، نوری كه چراغهای آن فرو نمیرد و چراغی كه افروختگی اش كاهش نپذیرد و دریایی كه ژرفای آن كس نداند و راهی كه پیمودنش رهرو را به گمراهی نكشاند.و پرتوی كه فروغ آن تیرگی نگیرد و فرقانی كه نور برهانش خاموش نشود و تبیانی كه اركانش ویرانی نپذیرد و بهبودی یی كه در آن بیم بیماری نباشد و ارجمندی یی كه یارانش را شكست و

[صفحه 207]

ناپایداری نباشد و حقی كه یاورانش رازیان و خواری نباشد. پس قرآن معدن ایمان است و مركز آن و چشمه سار دانش است و دریاهای آن وباغستان عدالت است و انگیزه های آن و پایه های اسلام است و بنیان استوار آن. وادیهای حقیقت است و سبزه زارهای آن و دریایی است كه بر دارندگان، آب آن را خشك نگردانند و چشمه سارهاست كه آب كشندگان آب آن را به ته نرسانند و آبشخورهاست كه در آیندگان، آب آنرا كم نكند و منزلگاههاست كه مسافران، راهش را گم نكنند و نشانه هاست ه روندگاناز نظرش دور ندارند و پشته هاست كه روی آورندگان از آن نگذرند و آن را نگذارند. خداوند قرآن را مایه ی سیرابی دانشمندان كرده است و بهار دلهای فقیهان و مقصد پارسایان و دارویی كه از پس آن بیماری نیست و نوری كه با آن تاری نیست و ریسمانی كه گرفتنگاه آن استوار است و پناهنگاهی كه قله ی آن پناهنده را نگاهدار است و ارجمندی هر كه با او دوستی ورزد و امان آن كس كه بدان در شود و راهنمای هر كه بدان اقتدا كند و عذرخواه آن كه آن را مذهب خود گیرد و برهان هر كس كه بدان سخن گوید و آن را بپذیرد و گواه هر كه در مخاصمت پشتیبان خویشش شمارد و پیروزی ن كس كه بدان حجت آرد و راهبر آن كه آن را به كار دارد و برنده ی آن كه آن را كار فرماید و نشان آن كس كه در آن بنگرد چنانكه باید و نگاهدار كسی كه خود را بدان از آسیب پاید و دانش كسی كه آن را نیك به خاطر سپارد و حدیث كسی كه از آن روایت كند و حكم آن كس كه خواهد حكم دهد.


صفحه 205، 206، 207.








    1. همان.
    2. همان، خطبه ی 183.
    3. همان، خطبه ی 198.